بررسی اثرات سم دیازینون بر سطح گلوتاتیون کبد در موش صحرایی و نقش محافظتی سلنیوم و ال-کارنیتین بر آن

سابقه و هدف: استفاده وسیع از آفت کش ها در کشاورزی و بهداشت باعث، آلودگی محیط زیست و افزایش خطر مسمومیت به شکل حاد و مزمن در افراد شده است. دیازینون یکی از پرکاربردترین ترکیبات ارگانوفسفره در جهان است. مطالعات مختلف حاکی از این است که ترکیبات ارگانوفسفره باعث ایجاد استرس اکسیداتیو و پراکسیداسیون لیپیدی می شوند. مواد و روش ها: این مطالعه روی موش های آزمایشگاهی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی gr250-200 انجام گرفت. نمونه ها به طور تصادفی به 15 گروه (5 تایی) تقسیم و به مدت 4 هفته مواد شیمیایی (سم دیازینون، ال- کارنیتین و سلنیم) را به صورت داخل صفاقی(ip) دریافت کردند. (گروه های 1- نرمال سالین؛ 2- روغن سویا (حلال دیازینون)؛ 3- دیازینون mg/kg20؛ 4، 5 و 6- دوزهای mg/kg 150 و 100، 50 ال- کارنیتین؛ 7، 8 و 9- دوزهای mg/kg 150 و 100، 50 ال کارنیتین+ دیازینون mg/kg 20؛ 10، 11 و 12- دوزهای mg/kg 2 و 1، 5/0 سلنیت سدیم و 13، 14 و 15- دوزهای mg/kg 2 و 1، 5/0 سلنیت سدیم+ دیازینون mg/kg 20). 24 ساعت پس از آخرین تزریق با بیهوش نمودن حیوانات به وسیله کتامین بافت کبد خارج و گلوتاتیون (gsh) احیاء با استفاده از روش المن اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصل از اثر دیازینون و دوزهای مختلف ال-کارنیتین بر سطح گلوتاتیون احیاء نشان می دهد که دیازینون در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش سطح گلوتاتیون می شود و از طرفی ال-کارنیتین به صورت وابسته به دوز سطح gsh را افزایش می دهد. تجویز سلنیم با دوز mg/kg 5/0 باعث افزایش معنی دار آنزیم فوق نسبت به گروهی- که دیازینون تنها دریافت کرده بودند، شد (05/0 p<). استنتاج: سلنیم و ال-کارنیتین باعث بهبود وضعیت آنتی اکسیدانتی بدن در مقابل سم ارگانوفسفره دیازینون می شوند و از طریق افزایش گلوتاتیون احیاء در سمیت زدایی از رادیکال های آزاد ناشی از دیازینون مؤثر هستند.